Prachtige woorden voor mijn afscheid bij Gents Kunstenoverleg

In de reeks brieven aan ontslagen, zelf ontslag genomen, overleden of op pensioen gaande collega’s. Editie 38: dubbelpunt. de case Frederik Sioen

Sioen, Sioen, Sioen
Twee jaar geleden zou ik nog door het dolle heen zijn als jij de oversteek zou maken naar ‘Vooruit’. Wie wil niet zo’n kanjer in zijn ploeg? Vollen bak energie voor duust en je moet er maar één betalen.

Godverdomme gast. Alleen wie zeer betekenisvol is, zal ook zeer hard gemist worden. Jij dus, par excellence.

De Gentse kunst- en cultuursector kon zich geen betere coördinator gedroomd hebben. In wat voor een rotvaart heb jij van het GKO hét meest relevante kunstenoverleg van Vlaanderen gemaakt.
Je bent niet alleen het snelst aan de bal, je ziet altijd weer de opening voor een winning één tweetje, en je hebt ook nog de klasse en het verstand om anderen te laten scoren.

Weinigen doen jou dat na, Sioen.
Of het moest, in jouw sport – de koers – Wout van Aert zijn die in Gent-Wevelgem, Christophe Laporte de overwinning cadeau gaf.

Jij laat mensen groeien, Sioen. Je geeft hen licht en water, liefde en kimchi. Hoe schoon is dat niet. Lekker is wat anders.
Hoeveel kunstenaars (amateurs en professionals), welzijnswerkers, buurtwerkers, … heb jij niet omarmd in het GKO. Je gaf hen een podium en het applaus dat zij verdienden. Als lid van een werkgroep, als kunstenaar tijdens Covitesse 6, als performer tijdens de Armste Week.

Gij zijt nen gulzigaard, gij.
Je kreeg een kunstenoverleg dat niet meer was dan een startnota en een grote groep cultuurwerkers die nood had aan kennisdeling, overleg en af en toe een vuist richting politiek, maar in no time was dit speelveld voor jou te klein.

Je ging buiten de lijnen sjotten op de bellende percelen van:
– welzijn: met de Armste week
– van communicatie en IT: met Open Creatives
– van Gent 2030

Klein ventje, dun ventje, maar met zeer brede armen.
Klein ventje, dun ventje, maar met de vechtlust van een legertje.

Je laat een sector na die meer dan ooit tevoren samenhangt.
Die elkaar geen vliegen afvangt. Die elkaar respecteert.

Een sector waar vanuit alle andere Vlaamse steden met grote ogen naar gekeken wordt. Omdat samenwerking hier een evidentie is. Concurrentie iets voor supermarkten.

Je laat een sector na die aanzien heeft bij de politiek.
Die gerespecteerd wordt door mensen uit het beleid, door het college en de gemeenteraad.

Een sector, die als partner wordt gezien, gehoord en gebruikt om samen stad te maken.
Veelal wel. Niet altijd. Als het van den hond is, zullen we het ook blijven zeggen.
Hoe het er aan toe gaat en ging op de Arsenaalsite is van den hond.

Sioen, schone mens, je laat een sector na die met meer is dan wij ooit konden vermoeden.

Al van bij de start is het GKO niet enkel het overleg van de established culturele huizen. In Gent moet je geen podium, museum of atelier hebben, geen medewerkers, geen programmator of boekhouder om deel te zijn van het GKO.
Het GKO, dat is iedereen die bijdraagt aan de culturele verbeelding van de stad. Hoe sjiek is dat.

Ook de individuele kunstenaar, het wijkcomité van Nieuw Gent, de poppenspeler achter zijn uren, de schrijver van fraaie verzen, de danser uit het asielcentrum voor vluchtelingen, …

Je hebt een draagvlak voor de kunsten gecreëerd, zo groot als de oppervlakte van Gent zelf.  Hoe straf is dat.
Hoe slim ook. In tijden waarin cultuur nog maar eens onder druk kan komen te staan. Zwarte zondag staat eraan te komen. Schrijf op: 9 juni.

Zet je schrap voor de framing van cultuur als “linkse hobby”.
Blijf meer dan verontwaardigd als een kunstenaar die de systematische wreedheden van Israël in Palestina aanklaagt zes uur in de cel belandt en de politiek haar aanraadt om haar kunstjes enkel te vertonen op de veilige podia van ingeslapen culturele centra.

We gaan straks nog veel verdedigers van de kunsten nodig hebben, vrees ik. En dat die er in Gent meer dan gemiddeld zijn, danken we ook aan jou, Sioen. Met jou als generaal en Patrick als kolonel – ik breng vanavond ook graag hulde aan hem – hebben jullie duizenden soldaten enthousiast gemaakt die sowieso de kunsten in Gent zullen verdedigen: uiteraard de individuele kunstenaar, maar ook de leden van het wijkcomité van Nieuw Gent, de poppenspeler achter zijn uren, de schrijver van minder fraaie verzen, de danser uit het asielcentrum voor vluchtelingen, …

Jij bent alles in één, Sioen. Een stroomgenerator en een kachel. Een waterpas uit de haak en een doordrammend hamertje.
Tegengif voor de klaagbarak die Vlaanderen dreigt te worden en waar ook onze sector in verzandt. Niet de man van de selfie, maar van de groepsfoto. En dat is vandaag de dag echt tegendraads.

Theaterrecensente Evelyne Coussens verwoorde het vlijmscherp in haar eindejaarsvragen in Etcetera. Wat was haar grootste ergernis van het voorbije jaar?

Dat is wat ze zei: “De betekenisinflatie van woorden als ‘kwetsbaarheid’ en ‘zorg’, die in sommige gevallen niet meer zijn dan een verhulling van een doorgeschoten ik-denken. Steeds minder mensen slagen erin om nog buiten de eigen noden en behoeften te denken.”

Bam. Ik voel een malaise in onze sector, collega’s, een zwaarte, een gebrek aan plezier, aan relativering. Dat verontrust me. Debat verwordt tot zagen en fretten, tot het beklagen van vooral zichzelf. We werken godverdomme in de mooiste sector in een van de meest dynamische steden van ons land. En natuurlijk, niets is perfect. Ik ben misschien niet de slimste jongen, maar ik ben niet naïef. Dat we in 2024 weer wat we dagelijks doen – en dat is zeer veel – mogen vieren, eerder dan te jammeren over wat er nog niet is.

Aan jou zal het niet gelegen hebben, Sioen. Positieve ambetanterik.

Een andere naam voor positief geladen deeltjes, ik heb het moeten opzoeken. Ik had een broertje dood aan scheikunde. Mendeljev klinkt als een 19de-eeuwse componist, maar de tabel die hij kakte, klinkt voor geen meter.

Enfin, protonen, daar was ik naar op zoek. Positief geladen deeltjes.
Sioen als de deeltjesversneller van protonen. Wat een kwaliteit is dat.

Geen wonder dus dat de politiek aan zijn mouw trok. Meerdere partijen zelfs. Ze zijn niet zot.

Maar toen jij je overstap communiceerde in dat café in de Muide, moest ik toch denken aan wat Michel Wuyts in 2005 zei toen Tom Boonen wereldkampioen werd in Madrid: Sioentje, Sioentje, Sioentje, wat doede gij nu.

Ik heb je toen deze mail gestuurd. 24 oktober. Een na acht ‘s avonds.

Dag Sioen,
Elk engagement voor een warmere en genereuze wereld is moedig en straf.
Ik waardeer je keuze voluit, voor de stad, voor Vooruit, voor alle mensen, voor belonging.
Er liggen pakken werk te wachten, maar jij zal veel mensen enthousiasmeren, zodat het werk kan verdeeld worden.
Dat is ook wat je voor het GKO deed.
En natuurlijk is het spijtig voor de Gentse culturele sector.
Maar ik wil vooral dankbaar zijn voor de toon die jij gezet hebt. Je hebt het GKO van scratch vormgegeven als de beste. De boom is geplant in de meest vruchtbare grond. De groeven zijn getrokken en dus wordt het voor je opvolger net iets makkelijker. Ook al besef ik dat niemand in jouw voetsporen kan.
Ik ben ook bezorgd. Politiek is helaas een vuil spel. Ik was ontgoocheld dat zelfs een jonge ploeg bestuurders in Gent iets te vaak al vechtend onder de Schapenstal rolde. Het gevecht meerderheid/oppositie is op gemeentelijk niveau totaal buiten proportie. Er zijn niet zoveel recepten om een stad goed te besturen. Iedereen gaat voor welzijn, veiligheid, duurzame mobiliteit, onderwijs voor kwetsbare kinderen, sport, cultuur, betaalbaar wonen,… .
Ik hoop dat je de moed hebt om medestanders te vinden om in Gent eens écht aan een ander soort politiek te doen en bovenal om, als dat niet lukt, er ook weer mee te stoppen.
Geef je energie aan wie het verdient.
Dit was – en ik ben daar erg blij om – drie jaar de Gentse Cultuursector.
Hopelijk wordt het voor lang Vooruit.

Merci, makker. Deze “spontane” staande ovatie is voor jou.

Franky Devos in naam van GKO

* foto’s door Martin Corlazzoli